Panenka, Trivela, Rabona

Son senelerde futbolla bu kadar haşır neşir olmuşken, topa vuruş şekli ve tekniği hakkında kullanılan afili terimleri de öğrenmek istedim, işte bazıları şu şekilde:

Panenka penaltısı: Euro 2012’de Pirlo ve Sergio Ramos sayesinde yeniden gündeme gelen bu penaltı atışının başlangıcı, 1976 Avrupa Futbol Şampiyonası’na dayanıyor. Finalde oynayan Çekoslovakya ve Batı Almanya, maçta ve sonrasında uzatmalarda 2 - 2 berabere kalınca maç penaltılara kalıyor. 4. penaltıda Almanya golü kaçırınca, son penaltıyı ofansif orta saha Antonin Panenka kullanıyor. Panenka, o zamana kadar hiç görülmemiş bir şekilde, topu köşeye vuracak gibi yapıp kalenin ortasına yavaşça yuvarlayarak kaleci Sepp Maier’i gafil avlıyor.

İşin enteresan kısmı, şu anda Prag kulübü Bohemians 1905’in başkanlığını yapan Panenka, bu fikri zamanında aynı kulüpte oynarken iddiaya girdiği kaleci Zdenek Hruska sayesinde buluyor. Hruska iyi bir kaleci olduğu ve geleneksel penaltıların çoğunu kurtardığı için sürekli kendisine bira ısmarlamak zorunda kalan Panenka, sonunda yaratıcılığını kullanıp bu vuruş şeklini buluyor, kaleciyi yanıltıp golünü atıyor ve iddiayı -ve birayı- kazanıyor.

Trivela vuruşu: Ricardo Quaresma’yla neredeyse bütünleşmiş olan bu vuruş şeklinde futbolcu topa ayağının dışıyla vurarak bu vuruşa has bir falso veriyor; genelde orta yapmak için kullanılan bu stil zaman zaman şut çekmek için de kullanılabiliyor. Zamanında bu vuruşu -bilinçli veya bilinçsiz olarak- sıkça deneyen Ümit Özat, Krampon.net’de kendisiyle yapılan ‘O yapınca trivela, ben yapınca bu ne la’ adlı sahte röportajda Quaresma’yı eleştirerek "Adım Ümit Özat değil de Umito Zat olsaydı şu an çok farklı yerlerde olurdum" dese de, vuruşun ustası elbette Quaresma. Hatta UEFA’nın resmi sitesinde dersini bile veriyor: http://goo.gl/R5BPR

Rabona vuruşu: Zamanında Sergen Yalçın’dan, şimdilerde ise Quaresma’dan bol bol gördüğümüz bu harekette futbolcu topa hareketli ayağını durağan ayağının arkasına atıp çapraz bir pozisyon alarak vuruyor. İngilizce'de ‘crossed-kick’ olarak da geçen bu vuruşun ilk kullanımı ise Arjantin liginde Ricardo Infante tarafından oluyor. Video kayıtlarına geçen ilk rabona ise Pele’ye ait. UEFA’nın sitesinde yine Quaresma tarafından verilen bir rabona dersi de mevcut: http://goo.gl/TK4eA

Aklıma gelen başka terim olmadığı için yazıyı burada bitiriyorum ama buldukça yazmaya devam edeceğim.